fbpx
× Świeży, limitowany drop mieszanki na ZŁOTE MLEKO i przypraw na BIAŁY NAPAR. Sprawdź.

19 września 2022Nawadnianie w biegunce i wymiotach – jak zapobiec odwodnieniu?

nawadnianie dziecka biegunka i wymioty

Nawadnianie dziecka podczas biegunki i wymiotów to temat niejednokrotnie powracający w wielu domach – jak to robić, kiedy dziecko nie chce pić, a każdy łyk wody czy innego płynu od razu zwraca? Czym nawadniać dziecko podczas biegunki i/lub wymiotów, żeby nie dopuścić do odwodnienia? Czy wystarczy sama woda czy lepsze będą sławne już elektrolity? Przyznacie, że to bardzo ważny temat, dlatego nie przedłużając zaczynam 😉

***

Jesteście ciekawi jak Rodzice z #GanguPanaTabletki nawadniają swoje dzieci podczas jelitówki? Przeczytajcie w pierwszej części wpisu.

W drugiej opowiem Wam jak to jest z tymi elektrolitami, czy rzeczywiście są lepsze niż woda i czym nawadniać dziecko, kiedy nie chce pić niczego?

***

A jak Rodzice z #GanguPanaTabletki nawadniają swoje dzieci podczas biegunki i wymiotów?

Aneta

Moim zdaniem wyłącznie elektrolity

Pan Tabletka

To na pewno jeden z najlepszych sposobów na nawodnienie, tylko co jeśli dziecko nie chce ich wypić?

***

Aśka

Nawadnianie to woda plus szczypta soli i łyżeczki cukru

Pan Tabletka

Widzę, że wkraczamy z domowymi sposobami! Super, że je znacie!

***

Olka

Dużo pić

Pan Tabletka

Tylko co zrobić, jeśli dziecko nie chce albo nie może pić, bo zaraz wszystko zwraca… będę o tym pisał.

***

Magda

Orsalit

Pan Tabletka

Dobry gotowiec, choć pisząc “dobry” wcale nie chodzi mi o smak, bo wiem, że dzieciaki lubią nim pluć na lewo i prawo, a jakość.

***

Dołącz do naszej dyskusji na fb w grupie Pana Tabletki dla Rodziców – dzielicie się tam sporą ilością praktycznej wiedzy – i zawsze jesteście na czasie: https://www.facebook.com/groups/1764351057199441

***

Dlaczego tak ważne jest, aby pić podczas choroby?

Dzieci, w szczególności podczas pogorszenia ich stanu zdrowia czy choroby, mają zwiększone zapotrzebowanie na wodę. Dzieję się to dlatego, że jak doskonale wiesz w większości w skład naszego ciała wchodzi woda, z czego u niemowląt woda stanowi około 75% masy ciała. Nic więc dziwnego, że dzieci są szczególnie wrażliwe na utratę wody i elektrolitów (właśnie m.in. podczas biegunki i wymiotów), skoro posiadają wyższą proporcję udziału wody w składzie ciał w porównaniu do dzieci starszych czy dorosłych (bo wraz z wiekiem ilość wody w organizmie naturalnie maleje).

***

Kiedy najczęściej dochodzi do odwodnienia u dzieci?

U dzieci najczęstszą przyczyną odwodnienia są biegunki i wymioty, do których najczęściej dochodzi w wyniku zakażeń żołądkowo-jelitowych, potocznie znanych jako grypa jelitowa/grypa żołądkowa/ jelitówka. Ostry przebieg jelitówki u dzieci najczęściej wywołany przez drobnoustroje, a dokładnie wirusy z grupy rotawirusów, a u dorosłych także z innych grup. Jelitówki to choroby wysoce zaraźliwe i domyślasz się już na pewno, że sezon na grypę żołądkową przypada na okresy osłabionej odporności, czyli zbliżające się dużymi krokami przesilenie jesienno-zimowe.

Jak to jest z tą odpornością naszych dzieci w żłobku/przedszkolu? Zachęcam Was do wzięcia udziału w moim kursie dla rodziców, których stworzyłem z myślą o rozpoczynającym się sezonie żłobkowo-przedszkolnym „Wyzwanie ODPORNOŚĆ”. Wystarczy, że klikniesz Pan Tabletka – YouTube

W grypie jelitowej, w której charakterystycznymi objawami są często gwałtowna biegunka oraz wymioty, najbardziej niebezpieczne dla dziecka (ale nie tylko) jest odwodnienie. Odwodnienie może być przyczyną hospitalizacji, a nawet stanowić zagrożenie życia, jeśli w porę nie rozpocznie się właściwego leczenia. A leczenie odwodnienia polega w pierwszej kolejności właśnie na niczym innym jak na doustnym nawadnianiu dziecka. Dzięki temu uzupełniamy utracone wraz z biegunką i wymiotami płyny oraz wyrównujemy zaburzoną gospodarkę elektrolitową.

***

nawadnianie dziecka podczas jelitówki

Jaki jest najlepszy sposób na nawodnienie dziecka?

Najlepszym sposobem na nawadnianie dziecka podczas biegunki i/lub wymiotów jest podawanie mu tzw. doustnych płynów nawadniających, inaczej doustnych hipoosmolarnych płynów nawadniających – w skrócie ORS.

Może pamiętasz je z mojej analizy? Jak wybrać dobre “elektrolity”? Dla dzieci i dorosłych – wiedza + opinie – Pan Tabletka ten wpis może się przydać, kiedy w Waszym domy panuje biegunka i wymioty

Doustne płyny nawadniające są to preparaty o szczególnym składzie, dostępne w aptekach. Zawierają one glukozę w stężeniu 74–111 mmol/l oraz sód w stężeniu 60 mmol/l. Płyny te posiadają w składzie także inne niezbędne elektrolity, do utraty których dochodzi m.in. właśnie podczas biegunki i wymiotów.

***

W jaki sposób nawadniać dziecko?

Podczas nawadniania dziecka trzymamy kilku podstawowych zasad. A mianowicie:

  1. Podajemy dziecku płyn w temperaturze pokojowej, ewentualnie schłodzonych – wtedy smak jest trochę mniej wyczuwalny i jakoś lepiej wchodzi, w małych porcjach!, używając w tym celu strzykawki, łyżki lub kubka. Taki sposób podawania płynów nawadniających jest w szczególności ważny w przypadku wymiotów, ponieważ podanie naraz większych objętości ciepłych płynów, może je nasilać.
  2. Nie podajemy dziecku napojów słodzonych typu cola czy słodkie soki. Poprzez zawartą w nich dużą ilość cukru, napoje te mogą działać jak środek osmotycznie czynny, powodując zwiększony napływ wody do jelit, co mówiąc w skrócie i w uproszczeniu zwiększa natężenie biegunki, a także zwiększa zapotrzebowania na wodę.
  3. Objętość podawanego płynu zależy od tego ile dziecko waży. Podczas pierwszych 4 godzin nawadniania podajemy doustny płyn nawadniający z przerwami kilku minutowymi. W następnym etapie nawadniania uzupełniamy zapotrzebowanie na płyny dobowe. Jest to zalecany i preferowany sposób postępowania, zwany doustną terapią nawadniającą (w skrócie DTN, ang. oral rehydration therapy). Na razie brzmi enigmatycznie – wszystko wyjaśniam niżej.

***

Doustna terapia nawadniająca. Jak przeliczyć ile płynu nawadniającego powinnam/powinienem podać mojemu dziecku?

Prawidłowe nawadnianie doustne składa się z dwóch faz: fazy intensywnego nawadniania oraz fazy nawadniania podtrzymującego i uzależnione jest od wagi dziecka.

Faza intensywnego nawadniania

W fazie intensywnego nawadniania, tak jak wspomniałem wyżej, w ciągu pierwszych 4 godzin podajemy dziecku płyny w ilości 50 ml/kg mc. To znaczy, że przykładowo dziecko 15 kg, powinno w małych podzielonych porcjach otrzymać łącznie 750 ml płynów.

Faza nawadniania podtrzymującego

Po tym czasie, czyli podczas fazy nawadniania podtrzymującego, podajemy jeszcze płyny w ilości całego dobowego zapotrzebowania (ułatwi Ci to poniższa tabela), uzupełniając tę wartość o objętość płynów, które dziecko jeszcze utraciło wymiotując lub robiąc luźną kupkę.

  • I tak po każdym luźnym stolcu lub wymiotach powinieneś/powinnaś dodatkowo podać 60-120 ml u dzieci do 10 kg i 120-240 ml u dzieci ważących więcej niż 10 kg.

Dużo tej matematyki, ale by ułatwić Ci obliczenia dobowego zapotrzebowania na płyny, spójrz na tabelę poniżej:

Masa dzieckaZapotrzebowanie na płynyPrzykład obliczenia
1–10 kg100 ml/kgDziecko waży 8 kg: Zapotrzebowanie wynosi: 8 kg x 100 ml = 800 ml
11-20 kg1000 ml + 50 ml/kg na każdy kilogram masy ciała ponad 10 kgDziecko waży 14,5 kg: Zapotrzebowanie wynosi: 1000 ml + 4,5 x50 ml = 1000 ml + 225 ml =  1125 ml
>20 kg1500 ml + 20 ml/kg na każdy kilogram masy ciała ponad 20 kgDziecko waży 32 kg: Zapotrzebowanie wynosi:
1500 ml + 12*20 ml = 1500 ml + 240 ml = 1740 ml

Tabela. Obliczanie podstawowego dobowego zapotrzebowania na wodę według Hollidaya i Segara

Znajomość wartości dobowego zapotrzebowania na płyny, które ująłem w powyższej tabeli przyda się również na co dzień. Przecież prawidłowe nawodnienie organizmu jest ważne nie tylko podczas choroby.

A o tym jak zachęcić dziecko do picia wody, pisałem tu: Jak zachęcić dziecko do picia wody? – Akademia Pana Tabletki

***

Jeśli nie masz aktualnie swojej domowej apteczce ORS, to podsyłam Ci przepis na Turbotonik DIY: Przepis na domowy izotonik – “Turbotonik” – domowe elektrolity – Pan Tabletka

***

Moje dziecko nie chce wypić ORS! Co teraz?

Wiele dzieci nie lubi smaku ORS i najnormalniej w świecie nie chcą ich pić. Spokojnie! Co prawda ORS ma specjalnie “zaprojektowany” skład, najlepiej sprawdzający się do nawadniania, ale generalnie najważniejszą zasadą podczas biegunki i wymiotów jest to, aby dziecko po prostu piło, cokolwiek (no może poza mocno słodzonymi napojami typu cola). Podawaj mu wodę (najlepiej przegotowaną kranówkę, wodę źródlaną czy niskozmineralizowaną butelkowaną), ostudzoną i rozcieńczoną herbatę bez dodatku cukru, rozcieńczony kompot z jabłek, bardzo LEKKO posoloną i rozwodnioną zupę, a także rozcieńczone 100%-we soki (np. 1/3 -1/4 soku malinowego domowej roboty, a reszta wody).

A co z dziećmi karmionymi piersią?

U niemowląt karmionych piersią czy mlekiem modyfikowanym, normalnie dalej nieprzerwanie karm/podawaj mleko.

***

Kiedy powinnam/powinienem udać się dzieckiem z wymiotami i/lub biegunką do lekarza?

Odwodnienie jest dla dziecka bardzo niebezpieczne. Jeśli więc próby nawadniania doustnego nie przyniosły poprawy lub dziecko wciąż wydala z więcej płynów, niż jest w stanie przyjąć, a do tego jest w złym stanie ogólnym, jest apatyczne, a do tego zauważasz takie objawy jak:

  • suche śluzówki,
  • zmniejszone ilości oddawanego moczu (suche pieluchy),
  • zapadnięte gałki oczne oraz płacz bez łez,
  • utrata masy ciała,
  • a dziecko przysłowiowo „leje się przez ręce”

wtedy koniecznie musi zobaczyć je lekarz!

***

Nawadnianie dziecka podczas biegunki i wymiotów – podsumowanie

Pamiętaj, organizm dziecka dosyć łatwo traci wodę. Jej ubytki muszą być uzupełniane na bieżąco, tak by nie doszło do odwodnienia. Ale we wszystkim trzeba zachować umiar. Nie można też podawać dziecku wody/innego płynu “ile wlezie” ani bardzo szybko, bo może to pogorszyć jego stan zdrowia. Dlatego nawadniając dziecko podczas biegunki i wymiotów trzeba bacznie obserwować malucha, robić to powoli, małymi porcjami, a gdy wykazuje objawy odwodnienia niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.

Serdeczności,

Pan Tabletka

Marcin

***

Źródła:

  1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2908954/ (dostęp 06.09.2022)
  2. http://www.phie.pl/pdf/phe-2016/phe-2016-1-045.pdf (dostęp 06.09.2022)
  3. https://pediatria.wum.edu.pl/sites/pediatria.wum.edu.pl/files/plynoterapia_u_dzieci_iii.pdf (dostęp 11.09.2022)
  4. https://www.aafp.org/pubs/afp/issues/2012/0601/p1066-s1.html (dostęp 06.09.2022)
  5. https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/lista/70761,zapotrzebowanie-na-plyny-u-dzieci (dostęp 06.09.2022)
  6. https://www.lekarzdladzieci.pl/choroby-dzieci/jak-nawadniac-dziecko/ (dostęp 06.09.2022)

How useful was this post?

Click on a star to rate it!

Average rating 5 / 5. Vote count: 10

No votes so far! Be the first to rate this post.

Przeczytaj również

5 1 vote
Article Rating
Subscribe
Powiadom o
guest
5 komentarzy
najstarszy
najnowszy oceniany
Inline Feedbacks
View all comments
trackback

[…] Nawadnianie w biegunce i wymiotach – jak zapobiec odwodnieniu? – Akademia Pana Tabletki … […]

trackback

[…] ?Nawadnianie w biegunce i wymiotach – jak zapobiec odwodnieniu? […]

Mama
11 miesięcy temu

Przyznaję, że ta rada z mrożeniem płynu w kostkach lodu to czysty geniusz! Dzięki, Panie Tabletka!

Ola
6 miesięcy temu

Odwodnienie to często bagatelizowana kwestia jeśli chodzi o nasze pociechy a przecież może być naprawdę bardzo niebezpieczne dla dziecka. Warto o tym pisać i uświadamiać wszystkie mamy na temat tego problemu.

Wolna Kobieta
5 miesięcy temu

Popieram zdecydowanie – za mało się mówi o tym jakże istotnym problemie który może być bardzo niebezpieczny dla zdrowia a nawet życia.

5
0
Would love your thoughts, please comment.x